11 nov 2012

Multiple Maniacs (John Waters, 1970)

Ik denk dat de meeste lezers van deze blog bekend zijn met het fenomeen John Waters; de excentrieke Amerikaanse regisseur die vanuit het ondergrondse zich ook aan het grote publiek kenbaar heeft gemaakt met films als "Serial Mom" (1994) en "Hairspray" (1988). Waters heeft een grote schare fans die vooral zijn vroegere periode zien als het hoogtepunt van zijn carrière. Hij wist in zijn hoogtijdagen zich met titels als "Pink Flamingos" (1972) en Polyester (1981) te benoemen tot de Pope of Trash. Deze eretitel zal hij tot zijn dood met zich meedragen, aangezien niemand hem zal benaderen in eloquente wansmaak of in zijn oprechte liefde voor outcasts, freaks en misfits. De film "Multiple Maniacs" (1970) is zijn tweede 'feature length' film en is, net als zijn eerste speelfilm "Mondo Trasho" (1969), niet op dvd uitgebracht. Hierdoor is deze titel vaak onder de radar gebleven, terwijl het de eretitel Pope of Trash misschien wel het beste verklaart.

Divine en haar klappertjespistool
De titel "Multiple Maniacs" refereert in de film naar een rondreizende freakshow onder leiding van koning én koningin ineen, Divine. De freaks bestaan uit kussende homoseksuelen, een zadel likkende vrouw, 'the puke-eater', een heroïne verslaafde met ontwenningsverschijnselen en nog meer 'extremiteiten'. Na de gegoede bourgeoisie te hebben geshockeerd verschijnt Lady Divine ten tonele om vervolgens met een klappertjespistool het publiek te beroven. Zo reist het gezelschap van stad naar stad en laat het een spoor van berooide en geschokte 'squares' achter. Mr. David (David Lochary) is het schatje van Divine, alleen blijkt hij toch meer op blond te vallen, aangezien hij begint rond te scharrelen met ene Bonnie (Mary Vivian Pearce). Het prille stel besluit naar het huis van Divine te gaan om haar uit de weg te ruimen, zodat niets meer hun onvoorwaardelijke liefde in de weg kan staan. Divine blijkt toch een grotere bergpartij op de weg te zijn dan gedacht. De moordlustige diva ontketent een geweldsorgie, nadat ze ontdekt dat Mr. David en Bonnie haar dochter hebben vermoord. Eenmaal bijgekomen van de schietpartij wordt ze verkracht door een kreeft van 3 meter lang (?!). Enigszins verbaasd en aangedaan struikelt Divine de straat op waar ze door een boze menigte en enkele soldaten wordt opgejaagd. Als een goddeloze Godzilla wordt het menselijk geworden monster genadeloos geëxecuteerd. Fin.

John Waters met zijn fameuze pencil moustache
De films van Waters kenmerken zich door de verbeelding van het perspectief van het buitenbeentje. Het zijn altijd de uiterlijk en innerlijk onaangepasten die de hoofdrol vertolken en toevalligerwijs vond hij deze in zijn directe omgeving. Waters groeide op in Baltimore en wist een kleurrijke groep outcasts om zich heen te verzamelen. Ze gebruikten veel drugs, zagen er vreemd uit en begonnen ook nog eens films te maken. Hij wist iedereen te motiveren om mee te gaan in zijn absurde fantasieën en creëerde film na film met zijn Dreamlanders (liefkozende naam voor de cast en vrew). Waters kreeg vaak de stempel opgedrukt dat hij enkel probeerde te shockeren, terwijl zijn meest voorname intentie was de mensen te verrassen. Natuurlijk werd daarbij gebruik gemaakt van blasfemistische en ziekmakende elementen, maar in dit geval heiligt het doel de middelen.

De beeldschone Sharon Tate
Het beste voorbeeld is de scene waarin Waters een nieuwe dimensie geeft aan het woord blasfemie. Op zoek naar verlichting loopt Divine een kerk binnen waar ze geknield op een kerkbankje anaal een rozenkrans ingebracht krijgt door Mink (Mink Stole). Terwijl Divine langzaam tot een climax wordt gebracht, worden we ondertussen getrakteerd op een verbeelding van de kruisiging van Jezus Christus, waarbij het oplopende gehijg van Divine bijna synchroon loopt met de lijdensweg van de andere verhevene. Een andere element waarbij Waters veel stof deed opwaaien waren de vele referenties naar de Manson familie. Waters is gebiologeerd door seriemoordenaars, maar bezeten door het Manson proces. Hij heeft zich opgeworpen als voorstander van vervroegde vrijlating van Leslie van Houten, één van de volgelingen van Manson. In de film refereert hij constant aan de moord op Sharon Tate. Divine beschuldigt Mr. David van de moord, maar uit een krantenartikel blijkt dat hij niet de schuldige is, maar de Manson familie. Het was een jaar na de moordpartij, maar het stof was nog niet gaan liggen.

John Waters is als kind zijn carrière begonnen als poppenspeler waarin hij op jonge leeftijd al redelijk veel talent toonde. Gek genoeg is het juist het aspect van de poppenspeler dat zijn vroegere werk het beste kenmerkt. Het lijkt alsof je bij "Multiple Maniacs" kijkt naar een poppenkast. De houterige dialogen, amateuristische acteerprestaties, eenvoudige cameravoering en vaak moraliserende thema's geven de films een groot Jan Klaassen gehalte, alleen dan wel voor volwassenen. Hij weet je altijd te verrassen met buitensporige hersenkronkels waarin het heftige LSD gebruik zeker haar weerklank vindt. Als nuance heeft Waters aangegeven in een interview dat zij drugs gebruikten om te denken, terwijl nu drugs wordt gebruikt om niet te denken. Dit geeft goed aan dat het werk van Waters niet te snel aan de kant gezet moet worden als zijnde shockeren om te shockeren. Hij past op een intelligente en creatieve wijze 'social satire' toe, waarbij zijn stijl misschien niet iedereen zijn kopje thee is, maar ik raad je zeker aan het eens te proeven!

Score:



Geen opmerkingen:

Een reactie posten